Hoe overleef je Lapland bij -32?
Wat doe je aan als het extreem koud is? Bijvoorbeeld op wintersport? Kou is GEEN emotie. Je moet alert zijn op bevriezingsverschijnselen. In Lapland trotseerde ik temperaturen van minder dan -30 graden. Dat riep veel vragen op via Facebook en Twitter. Bij deze de antwoorden op de vraag: hoe overleef je Lapland bij -32?
Meestal ben ik snel klaar met net inpakken van mijn tas. Zeker bij reizen met alleen handbagage. Voor mijn winterreis naar Lapland ging ik zorgvuldiger te werk. Fins Lapland in de winter is extreem: ik nam veel (speciale) kleding mee. Goede wintersportkleding is essentieel voor een reis naar Lapland. Eerder bezocht ik Noorwegen en IJsland in de winter. Met een fleece, een skibroek en een goede winterjas kwam ik daar een eind.
Een blog over kleding is eigenlijk niet zo mijn ding. Zie deze blog maar als praktische tips voor extreme kou. Ik besef me dat menige fashonita tenenkrommend deze blog zal lezen. Als het modebewuste popje niet al heeft weg geklikt bij het zien van de foto's. Vermomd als Michelinmannetje is niemand op zijn mooist.
Kledingadvies extreme kou
"Doe alles aan wat je hebt tijdens deze excursie, het wordt extreem koud."
Tijdens mijn huskytocht in Pyhää-Luosto is het in de wind -30 graden. De gevoelstemperatuur ligt rond de -40 graden. Kinderen kunnen niet mee vanwege de koude, volwassenen moeten zich goed voorbereiden.
Heel veel laagjes tijdens de huskytocht
'Laagjes' is het toverwoord. Je wilt het niet koud krijgen, dat is gevaarlijk. Je wilt ook niet te warm krijgen, want dan ga je zweten en koel je sneller af.
Ter vermaak: dit moest allemaal aan
Kleding bij extreme kou:
- Een hemdje
- Twee thermosshirts (merinoswol van Icebreaker)
- Een fleece met capuchon
- Een thermolegging (of heet zoiets een lange onderbroek?)
- Een skibroek
Daaroverheen een dikke overall. Deze wintersportkleding kon ik gelukkig ter plekke lenen.
- Twee paar sokken. Jawel.
- Snowboots (De Decathlon heeft betaalbare snowboots, daar kocht ik ook de mijne.)
- Liners: dunne handschoenen. Handig wanneer je hiermee je telefoon en camera kan bedienen
- Dikke wanten. Hoe ruimer hoe beter. Eventueel kun je er nog een heatpack in kwijt
Warme snowboots: deze houden me warm tot -20. (En dat was eigenlijk niet genoeg...)
En op mijn hoofd:
- Een dunne buff om mijn wangen te beschermen
- Een muts
- Daaroverheen de capuchon van mijn fleece
- Daaroverheen de capuchon van mijn overall
- Een fleece col in mijn nek (doe deze over de kraag van je jas)
Vrije stukjes huid smeerde ik in met een dikke laag vaseline. Klinkt smerig (is het ook), maar het helpt tegen de ijzige wind. De kou droogde mijn huid binnen een paar minuten helemaal uit.
Kou betekent verminderd zicht door beslagen brillen en bevroren wimpers
Blijf in beweging!
Extreme koude is vooral vervelend als je stil staat of zit. Wanneer je op sneeuwscooter zit of een huskytocht maakt. Of wanneer je 's avonds op een bevroren meer het noorderlicht wilt fotograferen.
Het helpt als je een isolatiematje meeneemt om op de staan of zitten. Er is dan minder geleiding van warmte en je voeten (of kont) koelen minder af. Zo'n matje kost maar een paar euro en weegt niks. Enige nadeel: het materiaal wordt stijf in de kou, je kan het na gebruik niet oprollen.
Tip: heb je geen matje? Een blok hout helpt ook.
Statisch haar door droogte en kou
Meer vermaak: statische elektriciteit
Kleren van fleece en merinoswol isoleren goed en zijn daarom lekker warm. Nadeel is dat ze ook geen stroom geleiden.
Meer dan eens heb ik een enorme elektrische schok gehad. Bij het uitdoen van een paar lagen kleding. Bij het aanraken van mijn vriend. Bij het optillen van de deksel van de soeppan in het restaurant. Pijnlijk.
Over mijn kapsel wil ik het al helemaal niet hebben. Elke borstelslag maakt het haar statischer.
Onderkoeling en bevriezing
Kou kan een sluipmoordenaar zijn. Zelfs wanneer je je goed kleedt, is extreme kou niet zonder risico's.
Bij lichte onderkoeling ril je oncontroleerbaar. De huid ziet dan bleek. Dit kan overgaan in ernstige onderkoeling. Spieren kunnen dan verkrampen en de hartslag kan dalen. Dit is een gevaarlijke situatie.
Extreme kou Fins Lapland
Bij extreme kou kunnen delen van je lichaam bevriezen. Dit kan zelfs bij lichte vorst! Uitstekende lichaamsdelen als vingers, neus, tenen en oorschelpen zijn het meest gevoelig. Bij bevriezing raakt de huid beschadigt en krijg je problemen met de doorbloeding. Bevroren lichaamsdelen zijn vaak gevoelloos.
Warm koude ledematen geleidelijk op. Lichaamswarmte werkt het best.
Extreme koude en alcohol
Wanneer je alcohol drinkt, verwijden de bloedvaten. Je krijgt misschien een warm gevoel van binnen, maar je koelt alleen meer af. Je kunt beter warme thee of warme bessensap (typisch Fins!) drinken.
Opwarmen in de sauna na een koude dag
Opwarmen na een dag buiten in Lapland
Bijkomen van de koude? Neem een warme douche, ga zitten bij de open haard of duik de sauna in. Op heel veel plaatsen in Lapland zijn vuurplaatsen en schuilhutten om op te warmen. Dat is zeker niet voor niks! Het aantal daglicht in Finland in de winter is klein (ik had 2 uur daglicht per dag), een goed excuus om niet te lang buiten te zijn.
De Finse sauna is voor mij een hoogtepunt om bij te komen van een paar uurtjes buiten in de extreme kou. En nee: ik spring na afloop NIET naakt in de sneeuw of een ijswak. Brrrrrr.
Meer lezen?
- winters Lapland van dag tot dag
- IJsland in beeld
- Tips voor het fotograferen van het noorderlicht
- Fotografie in de kou
