Fietsen langs de Limes
Wist je dat het Romeinse rijk uitstrekte tot in Nederland? Vast wel. Nijmegen en Heerlen staan bekend als oude Romeinse steden. Bij mijn overgrootmoeder lag een sarcofaag in de tuin. Minder bekend is echter de limes, de Romeinse verdedigingslinie. Ik fiets lang de Limes van Utrecht naar Woerden. Een onbekend stukje Romeinse geschiedenis in Nederland.
Fietsen langs de Limes tussen Utrecht en Woerden
De Romeinen rukten op en breiden hun rijk uit naar het noorden. En toen kwam de Rijn. En toen was er moeras. Natuurlijke grenzen die er voor zorgden dan de Romeinen het noorden van Nederland niet in handen kregen.
Het rijk moet worden beschermd. In Engeland leidde dit tot de bouw van Hadrian's Wall, in Nederland tot de bouw van vestigingen langs de Rijn, een castellum. In midden Nederland zijn verschillende castella gevonden. Vroeger stond er elke vijf kilometer een Castellum, van de meeste is weinig overgebleven. Ook omdat de Castella vaak van hout waren.
Sporen van de Romeinse Limes in Utrecht
DOMunder: Romeinen in Utrecht
In het centrum van Utrecht, daar waar nu de Dom staat, stond vroeger een Castellum. Later zijn op deze plek verschillende kerken gebouwd en in de 13de uur werd gestart met de bouw van de Dom. Van het originele Castellum is niks meer te zien.
Wanneer je over het Domplein loopt zie je metalen strips die de plek van het Castellum markeren. Elk kwartier komt er stoom naar boven, even lijken de muren weer te bestaan.
Lees wat je wat je verder kan doen in Utrecht.
De omtrek van het Castellum bij de Dom in Utrecht
Onder de fundamenten van de Utrechtse Dom zijn meer resten van de oude Romeinse nederzetting te vinden. Deze is sinds een paar jaar open voor het publiek. Dagelijks worden er ontdekkingstochten en archeologische rondleidingen aangeboden.
Vanuit de Utrechtse binnenstad fiets ik langs de oude Limes naar het Castellum in Leidse Rijn. Ik neem de hele brug over het Amsterdam-Rijnkanaal. De Romeinen hadden hun eigen vaarwegen.
Castellum het Hoge Woerd
Castellum het Hoge Woerd
Bij de bouw van Leidse Rijn is een bijzondere archeologische vondst gedaan: er kwam een houten schip boven water. Door het zurige moeras is het hout niet weggeroest en zijn de spijkers niet weggerot. Een waardevolle vondst!
Ook de Romeinen gebruikte de binnenvaart voor het vervoer van grondstoffen. Bomen en gesteente uit Duitsland werden over het water naar Nederland vervoerd. De meeste schepen zijn gebouwd voor eenmalig gebruik en voeren alleen stroomafwaarts.
De Meern I is hierop een uitzondering: het schip had een hut en bood plaats aan roeiers. Op het schip is bovendien gereedschap gevonden. Misschien van timmerlieden die de Castella langs het water onderhielden?
De 2000 jaar oude 'de Meern I'
"Ik snap het niet. Dit gebouw is zo mooi en wit en dan staat er een lelijke oude boot." Een meisje van een jaar of 9 spreekt me aan. Ik snap dat ze nog weinig historisch besef heeft. Net contract tussen het oude Romeinse schip en het moderne duurzame Castellum het hoge Woerd is inderdaad opvallend.
Het Castellum het Hoge Woerd huist niet alleen de boot, maar ook een klein interactief museum met de geschiedenis van de Romeinse Limes. Daarnaast zijn er podia, vergaderruimte en is er een gezellig restaurant. (De cheesecake! Zo lekker.) Het Castellum is een moderne interpretatie van de Romeinse geschiedenis. Een plek waar oud en nieuw samen komen.
Even terug naar de Romeinen: het Castellum komen oud en nieuw samen
Ik stap weer op de fiets en vervolg mijn tocht langs de Limes naar Woerden. De tocht voert me over kleine weggetjes langs weilanden en vaartjes.
De Romeinen in Woerden
Ook in Woerden was een Romeins Castellum. Deze is niet nagebouwd, maar in het stadsmuseum van Woerden vind je een maquette. Daarnaast zijn er diverse gebruiksvoorwerpen als aardewerk kogels, kannen en kruiken te zien.
Ook bij het Castellum in worden is een oud schip gevonden. Een replica hiervan staat op de eerste etage (-1) van parkeergarage het Castellum.
Een Romeins schip in Woerden
Varen met de Meern I
Hoogtepunt van een bezoek aan Woerden is een boottocht met de Meern I. Vrijwilligers van Stichting brengen de geschiedenis van de Romeinen in Woerden tot leven. Het historische arrangement begint met uitleg over de Romeinse geschiedenis en scheepvaart in en rond Woerden. Daarna maak je in een replica van de Meern I een tocht maken over de grachten van Woerden. Zeker met mooi weer een aanrader!
Varen langs de Limes
Door een rondvaart in Woerden te combineren met een bezoek aan Castellum het Woerd vallen de puzzelstukjes voor mij op zijn plek. De vondst van het schip in Leidsche Rijn. Het uitgraven van het schip. Het vervoer van de houten boot naar Almere waar deze geconserveerd is. En de twee schepen nu: het origineel in Leidse Rijn en de replica in Woerden.
Romeinse geschiedenis in Woerden
De limes loopt door maar de kust en kan zelfs doorgetrokken worden naar Engeland. Voor mij is het genoeg. Ik fiets weer naar huis.
Praktisch:
- In Utrecht kun je op verschillende plekken fietsen huren
- Kaartjes voor DOMunder kun je vanwege grote belangstelling het beste online reserveren
- Toegang voor het Castellum Hoge Woerd is gratis
- Het stadsmuseum van Woerden heeft een Romeinse afdeling
- Kaartjes voor de boottocht kun je reserveren via de website Stichting Romeins Schip Woerden
Fietsen langs de Limes
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Woerden Marketing. Op IkReis deel ik uiteraard alleen mijn eigen mening.
Meer lezen?
- Een paar maanden geleden bezocht ik het Herculaneum en Pompei bij Napels
- Op zaterdagmorgen naar Woerden? Bezoek dan ook de kaasmarkt in Woerden
- Wandelen en fietsen langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie
