Tips: compositie van foto's
De eerste van de maand verschijnen er fotografietips op ikreis.net. Wil jij tips over een bepaald onderwerp? Laat dan een reactie achter of stuur me een mailtje. Deel 13: hoe kies je de compositie van een foto op reis?
Je zag hem vorige maand als een keer voorbij komen: mijn foto van kleurrijke riksja's uit Bangladesh heeft het geschopt tot de National Geographic Traveler. Niet omdat de foto gemaakt is met een dure camera, maar omdat de fotograaf (ik dus) 'toevallig' op de juiste plaats op de juiste tijd was. De foto is onderscheidend vanwege zijn originele standpunt en de duidelijke lijnen in de foto: een repeterend patroon met een krachtige diagonaal.
Een krachtige foto door herhaling en diagonale lijnen
Veel beginnende fotografen zien een pakkend tafereeltje, pakken de camera, houden deze voor hun neus en 'klik'. Vaak levert een dergelijk perspectief een weinig originele foto op.
Vogelperspectief
Wil je een huilend kind klein en kwetsbaar laten lijken? Fotografeer het dan een beetje van boven en voilà.
Tip: creatieve uitspattingen daargelaten krijg je meestal de mooiste foto's van mensen wanneer je vanaf ooghoogte fotografeert.
Vogel-perspectief kan ook ingezet worden om een overzicht te krijgen van een stad of landschap. Een diepe kloof vanaf een berg of een stad vanaf een kerktoren zijn voorbeeld van vogel-perspectief die iedereen logischerwijs wel eens gebruik heeft. Het fotograferen van riksja's van bovenaf als hierboven of de tegeltjes op een vloer in een media zijn een minder logische keus. Maar dat maakt de foto juist bijzonder!
Kikvorsperfectief
Wanneer je door je knieën gaat en de camera (bijna) op de grond legt krijg je ineens een hele andere foto. Een weg is niet eens zomaar een weg, maar een weg die je meevoert en laat verdwijnen in het oneindige. Een landschap lijkt ineens meer diepte te bevatten en wijder te zijn. En dat door een beetje te bukken, meer niet.
Ook wanneer je mensen fotografeert kun je kiezen voor een kikvors-perspectief. Een boom van een kerel lijkt nóg groter wanneer je hem van onderaf fotografeert. Let er echter wel op dat je niet te veel zijn neus inkijkt, neusgaten zijn over het algemeen niet de mooiste kant van wie-dan-ook.
Kikvorsperspectief: het water is heel prominent aanwezig
Zelfde paleis, andere compositie. De omgeving krijgt meer aandacht.
Het perspectief van een foto heeft alles te maken met het verdwijnpunt van lijnen in de foto. Wanneer je kiest voor een vogelperspectief verdwijnen de lijnen langzaam in de verte, kies je voor een kikvorsperspectief dan is de hoek die de lijnen maken veel scherper. Dit zorgt voor meer diepte in de foto.
De lijnen zijn er, ook al vallen ze misschien in eerste instantie niet of nauwelijks op. Je kan echter de lijnen van bestaande elementen in de foto inzetten om diepte te versterken. Een erg die in de verte verdwijnt, een rij bomen of een stuk rails. Ook wolken kunnen extra diepte geven.
Ik betrap mezelf erop dat ik soms moet waken om lijnen niet té veel de compositie van m'n foto's te laten bepalen: een weg hóeft niet altijd precies in de hoek beginnen.
Tip: let goed op de randen van de foto. Je wilt geen portretfoto waar iemands voeten 'afgehakt' zijn (kies je standpunt zo dat iemand er helemaal op staat) en ook halve bomen of voorbijgangers kunnen storend zijn. Vaak kun je storende elementen wegsnijden (croppen), maar het is makkelijker om gelijk een 'schone' foto te maken.
De regel van derden
Probeer je hoofdonderwerp niet in het midden van het foto te plaatsen. De foto is veel pakkender wanneer je de 'regel van derden' in acht neemt. Hoe dat werkt?
Zowel de horizontale als de verticale zijde is te verdelen in drie stukken. Deze vier lijnen hebben vier kruispunten: dat zijn de plekken die de meeste aandacht krijgen in je foto. Wanneer je dáár het oog van de geportretteerde plaatst, of een boom die je landschap compleet maakt is je foto sprekender dan wanneer je dat voorwerp gewoon in het midden zou plaatsen. Je denkt misschien dat het middelpunt het belangrijkste is, maar zo werkt je brein dus niet. Onbewust is hetgeen buiten het midden belangrijker en als fotograaf kun je handig gebruik maken van die gegeven.
Maak je een foto van een landschap met een fantastische wolkenlucht? Plaats dan de horizon op eenderde van onder. Is je lucht juist onderschikt aan je landschap? Plaats dan de horizon op tweederde van onder.
Tip: Zorg in ieder geval dat je horizon recht is. Een zee die 'leeg loopt' naar de zijkant ziet er niet uit! Veel camera's en statieven hebben een ingebouwde waterpas.
Bovenstaande vuistregels zijn niks meer dan vuistregels. Uiteraard kun je kiezen deze regels de negeren en je creativiteit de vrije loop te laten!
