Alaverdi en de Debed vallei
Terwijl mijn reisgenoot op het schermpje van zijn telefoon staart, staar ik uit het raam. Nog 8km tot het centrum, nog 7.... "Stop!" Ik zie een oranje bordje langs de weg, precies zoals beschreven in de Lonely Planet. We zijn er. Guesthouse Iris in Alaverdi in de Debed Vallei..
Iris Guesthouse aan de rand van Alaverdi in de Debed Vallei
Maar WAAR ben ik nu precies? Ik zie een vallei en een rivier, bergen, in de verte een dorp. Langs de rivier loopt een spoorlijn, die niet frequent gebruikt lijkt te worden. Een mevrouw heet me welkom. Engels spreekt ze niet, maar ze zet koffie en thee voor ons. Meer heb ik niet nodig. Ik neem plaats op net balkon en ik geniet van het uitzicht over de rivier en de bergen. De thee smaakt goed. En slechts enkele minuten later ontmoet ik de eigenaresse van het guesthouse, een zeer hartelijk vrouw met ontzettend veel tips voor een fijn verblijf in de Debed Vallei.
Industrieel Alaverdi
In de Sovjettijd was Aleverdi een belangrijke industriële stad. Uit de bergen werden ertsen gedolven die verwerkt weden in vallei in de machtige USSR. Tegenwoordig is er ook nog industrie in Aleverdi, maar minder. Een groot deel van de gebouwen zijn leeg en vervallen. Kapotte ruiten, graffiti, grote roetige pijpleidingen, een enkele verlaten auto en trein.
Ik heb een zwak voor industrieel erfgoed. Het rauwe, de vormen, de tand des tijds. Ik gluur naar binnen door de kapotte ramen. Ik wring mijn camera tussen de scherven door. Hoewel sommige gebouwen makkelijk te betreden zijn, durf ik dat niet zo goed. Urbex is leuk, maar ik twijfel of dit een land is waar ik een 'misdrijf' wil begaan...
Verlaten fabrieken in de Debed Vallei
Nog altijd wordt er gemijnd in Alaverdi, zij het op kleinere schaal dan een aantal decennia geleden. In het centrum van het stadje is nauwelijks nog industrie te vinden, maar net ten noorden van het centrum wordt nog flink gewerkt aan de oevers van de rivier.
De meeste arbeiders wonen echter niet in de diepte van de vallei, maar tegen de flanken van de heuvels aan. Zij gaan per kabelbaan naar het werk - niet iedereen kan zich een auto veroorloven.
De tijden van de kabelbaan zijn aangepast aan de werktijden van de arbeiders. Voor nog geen halve euro mag je ook als toerist mee. Snel gaat de rit niet, maar dat maakt niet uit. Vanaf de gondel heb je een prachtig uitzicht over het dal, de Debed rivier en de fabrieken.
Communistisch Alaverdi
Terwijl oude Sovjetsteden als Kiev en Tashkent gekenmerkt worden door flats in blokken, brede lanen en een effectieve rechttoe-rechtaan infrastructuur, zijn de invloeden uit die tijd in Aleverdi veel subtieler. De bouwstijl van de opslag, de flats van de arbeiders op de heuvel, als je er oog voor hebt is het er.
Een oude truck in Alaverdi
Wanneer ik over de kleine markt van Alaverdi loop waan ik me even op het platteland van Rusland. Vrouwen op pantoffels met gebreide sokken, een bloemetjes jurk en hun schort tot op de knie. Zo weggelopen van het aanrecht. Mannen die in een verschoten colbert kaart spelen op het dorpsplein. De inzet is wat kleingeld. Zwerfhonden die tussen de kraampjes op zoek gaan naar een stuk brood of misschien wel een bot.
Aleverdi is tevens de geboorteplaats van de gebroeders Mikoyan. Broer Anastas Mikoyan was een politicus ten tijde van de Sovjet-Unie, terwijl broer Artjom Mikoyan een vliegtuigontwerper was. Samen met Gurevich was deze Mikoyan verantwoordelijk voor het ontwerp van de MiG, een gevechtsvliegtuig dat onder andere is ingezet bij de bevrijding van Europa aan het eind van de tweede wereldoorlog. Later vochten de MiGs niet meer samen met, maar tégen de geallieerde. Onder andere in Vietnam en Korea.
In het kleine museum staat één van de eerste MiGs tentoongesteld.
Het kleine Mikoyan museum met één van de eerste MiG gevechtsvliegtuigen
Kerken en kloosters in Alaverdi
De industriële en communistische invloeden zijn niet de reden dat mensen naar Aleverdi trekken. De meeste toeristen blijven er niet eens overnachten, maar passeren het dorpje Aleverdi terwijl ze een snelle stop maken bij het Sanahin en Hagragh Monastery. Deze toeristen kiezen voor een dagtrip met de bus vanuit Yerevan, of bezoeken de kloosters als onderdeel van een groepsreis door Armenië en Georgië. Hoewel het oog anders doet vermoeden (de weg is soms smal en van slechte kwaliteit) ligt Alaverdi op de hoofdweg tussen de hoofdsteden Yerevan en Tbilisi.
Ik kies er echter voor om in Alaverdi te overnachten zodat ik meer tijd heb voor de kloosters en ik de mogelijkheid heb vroeg te vertrekken en de groepen toeristen te ontlopen.
Oude geschriften in het Sanahin klooster bij Alaverdi
Daarnaast ligt het klooster van Akhtala in Alaverdi, één van de weinige kloosters in Armenië met mooie fresco's. Dit klooster staat (nog!) niet in de reisgidsen, maar is echt een pareltje.
Trekkings rond Alaverdi
Ik beken, ik heb een fout gemaakt. Ik heb de schoonheid van de Debed Vallei onderschat en heb te weinig overnachtingen in Alaverdi ingepland. Wanneer ik spreek met Iris, de eigenaresse van Iris Guesthouse, blijkt dat je ook mooie wandelingen en (meerdaagse) trekkings kan maken rond het dorp. Iets wat zeker op mijn bucketlist staat voor een volgend bezoek aan Armenië!
Meer lezen over Armenië en Georgië?
- Going local: lees meer over mijn bijzondere ontmoetingen in Alaverdi
- Mijn route door Armenië
- Mijn route door Georgië
