Top 5 kloosters in Armenië
Armenië is een land met uitgestrekte landschappen, wit in de winter en groen in de zomer. Met oude kloosters op de mooiste plekken. Armenië is een heerlijk land voor een roadtrip - al heb ik zelf geen auto gehuurd en zelf gereden maar met het openbaar vervoer gereisd of met een auto met chauffeur.
Ik neem je mee voor een tocht langs mijn favoriete kloosters. Zelfs als je niks met religies hebt is het een aanrader deze plekken te bezoeken vanwege het landschap.
Sevanavank met uitzicht op Lake Sevan en de besneeuwde bergen
1. Sevanavank
Het eerste Armeense klooster wat ik bezoek is gelijk een plaatje. Het klooster Sevanavank ligt op een schiereiland in het meer van Sevan. Een schiereiland wat ontstaan is door het dalende waterpeil van het meer door de drinkwatervoorziening. Oorspronkelijk was het klooster alleen per boot te bereiken, nu hoef je slechts een trap op te klimmen om er te komen. Vanuit het klooster kijk je uit over het meer van Sevan en de besneeuwde bergen rondom het meer. Wat een weids uitzicht!
Er wonen geen mensen meer in het klooster en slechts een deel van de muren staat nog overeind. De verschillende kerken die deel uit maken van het klooster worden echter door veel mensen bezocht, zowel door (lokale) toeristen als ook door pelgrims en mensen uit het nabijgelegen dorp.
Was het in Yerevan nog ruim 20 graden, hier is het door de hoogte en de snijdende wind stukken kouder. Daar sta je dan op je sandalen...
Een dagtocht vanuit Yerevan langs diverse kloosters in Armenië kost slechts 17 euro per persoon.
2. Goshavank en Haghartsin
Ik ben niet (Armeens) christelijk gedoopt, maar bij het betreden van de hoofdkerk van Goshavank ga ik op mijn knieën. Niet uit respect voor de Heer, maar omdat ik me verstap over de onregelmatige keien die de kerkvloer bekleden. Gelukkig valt de schade mee en loop ik een paar minuten later weer - zij het wat ongemakkelijk.
Armeense kerken zijn niet rijkelijk gedecoreerd, zo ook deze niet. Op een paar reliëfs in de stenen na is het interieur voornamelijk sober grijs. In een hoekje branden wat kaarsjes, geplaatst door gelovigen.
Naast de kerk ligt een kleine kapel, het plafond zwart van het roet. Toen de bolsjewieken begint van de twintigste eeuw de regio bezetten zijn veel Armeense boeken verbrand in deze kapel. Eeuwenoude boeken, welke eerdere oorlogen hadden overleefd doordat vrouwen ze op hun ruggen droegen tijdens hun vlucht voor de vijand. Het dal was dagen verhuld in een deken van rook.
Wanneer ik de kapel bekijk hoor ik ineens gezang. Gezien het volume van het lied vermoed ik dat ergens een mannenkoor aan het oefenen is. Ik ben verbaasd wanneer blijkt dat slechts één man verantwoordelijk is voor dit warme lied: de priester tijdens het zegenen van de gelovigen.
Haghartsin Monastery
Vanuit Dilijan is ook het klooster van Haghartsin makkelijk te bezoeken. Het klooster ligt verscholen tussen de witte bergen, welke in de verte bedekt zijn met sneeuw, maar dichterbij met de bloesem van appelbomen. Al het wit geeft het klooster een sereen aanzicht.
Één van de bomen bij het klooster is minder fortuinlijk: volgens de sage is de boom door bliksem getroffen, maar de zwartgeblakerde holle boom bleef leven. Zo'n bijzondere boom moet heilig zijn! Alsof de boom nog niet doorstaan had, is deze opnieuw getroffen door vuur toen een man schuilde in de boom en zijn vuurtje de boom opnieuw liet branden. Maar nog altijd leeft de boom.
Het brengt geluk als je door deze boom loopt. Ik ben echter te groot en zal mijn geluk op een andere manier moeten vinden.
3. Geghard Monastery
Dicht bij Yerevan ligt het Gerard Monastery. Onderweg naar het klooster is de Garni tempel een bezoek waard: een kleine Romeinse tempel te midden van een prachtige vallei met bloeiende veldbloemen en appelbloesem. De rust wordt enkel verstoord door een bulderende rivier in de diepte. Naast de tempel liggen Romeinse baden.
Onderweg van Geghard naar Garni
Als je de slingerende weg verder volgt kon je vanzelf bij het klooster. Het Gerard Monastery is deels uit de rotsen gehakt, deels gebouwd van grote stenen. De steden zijn veelal voorzien van teksten in het Armeens en van religieuze symbolen. Achter de kerk ligt een aantal meditatiegrotten.
Door de kerk sijpelt het water van een heilige bron. Het druppelende water heeft in de loop der eeuwen kleurrijke mineralen achtergelaten op de kerkmuren welke oplichten door stralen licht vanuit de koepels in de verder donkere en sobere kerk. Achter het altaar hangen rode doeken met geborduurde afbeeldingen van Christus.
Tip: Een trip van 5 uur vanuit Yerevan naar Garni en Geghard met auto en chauffeur kost 15.000 AMD.
4. Sanahin en Haghpat Monastery
In de prachtige Debed vallei dicht bij het mijnwerkersstadje Alaverdi liggen Sanahin en Haghpat, twee kloosters die slechts zeven kilometer van elkaar gescheiden zijn en prima tijdens een dagtocht zijn te combineren.
Ik denk dag dat Haghpat een van de meest toeristische plekken is die ik bezocht heb in Armenië. Veel mensen die een rondreis door Armenië en Georgië maken bezoeken het klooster namelijk op weg van Yerevan naar Tbilisi en ook vanuit andere steden worden excursies naar het klooster aangeboden.
Het kloostercomplex van Haghpat bestaat uit meerdere kerken en kapellen. De kapellen zijn helemaal leeg, kleine kwetterende vogeltjes hebben vrij spel. Op sommige plekken onder het dak zijn al nestjes te vinden en er wordt gevoyageerd waarbij hoofden van achteloze toeristen maar net ontweken worden.
De kerk is echter nog in gebruik en ook hier worden veel kaarsjes verkocht en gebrand.
Kapel van Haghpat Monastery
Zelf neem ik de auto tussen Sanahin en Haghpat, maar je schijnt ook een mooie wandeling tussen de kloosters te kunnen maken. Deze duurt ongeveer 3 uur voor een enkele reis.
Ook het klooster van Sanahin bestaat uit meerdere kerken en kapellen. Het klooster ligt op loopafstand van de kabelbaan van Alaverdi, een kabelbaan waarmee de mijnwerkers uit het dorp dagelijks naar hun werk gaan. Het is zeker een aanrader om voor 300 AMD een tochtje met de kabelbaan te maken!
5. Akhtala Moastery
Akhtala is een onontdekt pareltje. Een klein klooster te midden van bergen, diepe afgronden en weides met boterbloemen en klaprozen. Een kleine toegangspoort en dan de kerk.
Oude fresco's in Akhtala Monastery
Akhtala is één van de weinige kerken in Armenië welke decoreert is met kleurrijke fresco's. Als je geluk hebt tref je de wachter aan die het licht voor je aandoet zodat je de fresco's beter kan zien. Buurtkindjes die proberen mineralen aan toeristen te slijten kunnen helpen hem te vinden.
Behalve de kerk en de poort staat er weinig mee overeind van het klooster. Achter halve muren heeft de natuur vrij spel en in iets wat ooit een zaal moet zijn geweest groeien nu bomen en paarse irissen. De bogen van de kelders steken soms nog uit het gras, maar je moet uitkijken dat je niet ineens in een gat valt. Tijden veranderen. In de verte zie je de kopermijnen van Alaverdi.
Tip: Voor een dagtrip met auto en chauffeur langs Sanahin, Haghpat en Akhtala vanuit Alaverdi betaal ik 1000 AMD.
Tips voor het bezoeken van Armeense kloosters
- De toegang tot de kloosters is meestal gratis. Een donatie wordt uiteraard gewaardeerd.
- Kleed je gepast. Bedek je schouders en je knieën
- Draag geen petten. Bij Geghard zie je op de pictogrammen bij de ingang van het complex dat je ook je zonnebril af moet zetten
- Als vrouw moet je je hoofd bedekken. Bij sommige kerken kun je sjaaltjes lenen, maar het is wel zo makkelijk om er zelf eentje mee te nemen. Het bedekken van het hoofd hoeft eigenlijk alleen als je de kerk zelf betreed, loop je op een patio of in de kloostertuinen dan mag de hoofddoek af
- Armeniërs houden van fotograferen, het liefst met hun telefoon. Ze maken zo veel mogelijk foto's van elkaar mét priester. Fotograferen en filmen in de kerken is geen enkel probleem, maar zelf ben ik terughoudend met het gebruik van de flitser
- Het openbaar vervoer stopt niet bij de kloosters voor de deur. Als je geen zin hebt om kilometers te lopen kun je het beste een auto (met chauffeur) regelen of een toertje boeken
Meer lezen?
