Luxor Egypte: tempels, tombes en geheime plekken
Luxor, ooit bekend als Thebe, is het grootste openluchtmuseum ter wereld. De stad barst van de oude tempels en monumenten, maar er zijn ook levendige lokale markten en moderne voorzieningen. Een reis naar Egypte is niet compleet zonder bezoek aan de bezienswaardigheden van Luxor.
In deze blog vind je tips voor Luxor en omgeving, inclusief leuke geheime plekken weg van de massa.
Ezels in Luxor
Doen in Luxor in Egypte
Luxor is een waar openluchtmuseum vol goedbewaarde tempels, graven en monumenten. Tijdens mijn rondreis door Egypte verblijf ik vijf dagen in Luxor (inclusief mijn Nijkcruise vanuit Aswan).
Vijf dagen is véél te kort om alle bezienswaardigheden rondom Luxor te zien, maar het is voldoende om een aantal van de hoogtepunten van Egypte te bezoeken en een aantal minder bekende bezienswaardigheden. Die laatste zijn soms het leukste: daar waar minder toeristen zijn, neemt een tempelwachter je soms mee door een verborgen deur in ruil voor baksheesh (een fooi).
Schildering in de tombe van Benia in de Vallei der Adelen
Tempel van Karnak Luxor
De Tempel van Karnak is een van de grootste religieuze complexen ooit gebouwd. De bezienswaardigheid in Luxor beslaat een oppervlakte van ongeveer twee vierkante kilometer. Het complex bestaat uit talloze tempels en ceremoniële zalen, de immense hypostyle hal met 134 enorme zuilen is het meest indrukwekkend.
De Tempel van Karnak is gewijd aan de god Amon-Ra, de belangrijkste godheid van de oude Egyptische mythologie. Elke farao breidde de tempel in Luxor een stukje uit om zijn toewijding aan de goden te tonen. Alles bij elkaar heeft de bouw van Karnak zo’n tweeduizend jaar geduurd. De opeenstapeling van architecturale elementen en religieuze structuren maakt Karnak een weergave van de evolutie van de Egyptische religie. Elk detail draagt bij aan de puzzel van de eeuwenoude geschiedenis.
Detail van de tempel van Karnak
Tip: er zijn zoveel tempels in Luxor dat je misschien een beetje "tempelmoe" wordt. Binnen Karnak zijn de tempel van Amon, de tempel van Ramses II en de Alley of the Sphynx bezienswaardigheden in Luxor die je niet mag missen.
Een vakantie in Egypte is niet compleet zonder een bezoek aan Karnak. De tempel trekt dagelijks duizenden toeristen. Om de ergste drukte te ontlopen ga ik meteen na openingstijd naar de tempel. Bijkomend voordeel: de tempel is op zijn mooist in de ochtendzon.
De toegangsprijs voor Karnak is ongeveer 5 euro.
Lieve mensen in Luxor
Karnak Sound and Light Show
's Avonds worden de tempelruïnes op spectaculaire wijze verlicht, terwijl een verteller de geschiedenis en mythen van het oude Egypte tot leven brengt. Tijdens het betoverende spel van licht en schaduw word ik meegezogen in een magische reis door de tijd.
De Sound and Light Show kost 20 euro. Kinderen betalen 9 euro.
Luxor Museum
Langs de oever van de Nijl ligt het Luxor Museum. In dit museum zijn onder andere mummies te bewonderen. Ik vind het Luxor Museum een fijnere plek om te bezoeken dan het (oude) National Museum in Cairo.
Tip: in de loop van 2023 open het nieuwe GEM (Grand Egyptian Museum) zijn deuren. Dit museum ligt aan de rand van Cairo op de vlakte van Gizeh.
De ingang van de Hatsjepsoet tempel
Zien in Luxor: Hatsjepsoet tempel
Via een mooi geplaveid pad loop ik naar de steile rotswand waar de tempel van Hatsjepsoet uit gehakt is. Van een afstandje oogt de bezienswaardigheid in Luxor modern, maar wanneer ik dichtbij kom zie ik dat het écht een oude tempel met mooie beelden en grote zuilen.
De Tempel van Hatsjepsoet is gebouwd ter ere van koningin Hatsjepsoet, een van de meest invloedrijke en succesvolle heersers van het oude Egypte. De tempel is een indrukwekkend eerbetoon aan haar regeerperiode en prestaties.
Een van de meest indrukwekkende aspecten van de Tempel van Hatsjepsoet is de zogenaamde "geboortegalerij". Deze galerij toont afbeeldingen van Hatsjepsoet's goddelijke afkomst en de omstandigheden rond haar geboorte. De scènes beelden de god Amun-Ra af, die de moeder van Hatsjepsoet, koningin Ahmose, bezoekt. Het mysterie rond de geboorte van Hatsjepsoet heeft geleid tot verschillende theorieën en heeft bijgedragen aan haar mythische status.
Mooie beelden bij de Hatsjepsoet tempel
Ik kijk mijn ogen uit. Vriendelijke tempelwachters proberen me te leren hoe Egyptische nomaden hun hoofddoek knopen, maar het resultaat wat ik bereik is niet zoals ik het zou willen. Never mind.
Bezienswaardigheden Luxor: de Vallei van de Koningen
Net buiten Luxor ligt een van de meest legendarische archeologische sites ter wereld: de Vallei van de Koningen (Valley of the Kings). Deze vallei, gehuld in mysterie en intrige, is laatste rustplaats van veel Epytische farao’s en leden van de koninklijke familie. Van de 16e tot de 11e eeuw voor Christus zijn hier prachtige graven uitgehouwen in de rotsen. In totaal zijn er 63 graven ontdekt, waaronder het beroemde graf van Toetanchamon.
Schildering van een zwaan bik de Hatsjepsoet tempel
Niet alle graven zijn opengesteld voor toeristen. De graven die ik bezoek zijn architectonisch meesterwerken met complexe gangenstelsels, versierde kamers en prachtige reliëfs die het leven na de dood en de reis van de farao door het hiernamaals uitbeelden. Ik daal af in het graf van Ramses III, het graf van Ramses IV en het graf van Merenptah.
Let op: voor elke bezienswaardigheid in de Vallei van de Koningen heb je een apart ticket nodig. Bij populaire graven moet je soms 30-60 minuten wachten voordat je naar binnen kunt.
Deze bezienswaardigheden bij Luxor zijn geweldig mooi, maar de enorme drukte doet af aan de ervaring. Nadat ik lang in de rij heb gestaan, schuifel ik vol verwachting het graf in. Wat volgt is een desillusie: door de mensenmassa is er nauwelijks ruimte rond te kijken en suppoosten sporen mensen aan door te lopen en de rij niet te blokkeren. De graven zijn niet al te groot en de muurschilderingen komen nauwelijks tot hun recht.
Tip: bezoek vooral ook de minder bekende tombes, bij deze bezienswaardigheden is het vaak wat rustiger.
Naar de vallei der Nobelen (Vallei van de Adellijken)
Vallei van de Adellijken (Valley of the Nobles)
Ondanks dat de Vallei van de Koningen een beetje tegenviel, wil ik toch een aantal andere graven bekijken. Ik kies voor de Vallei van de Adellijken, ook wel bekend als de Vallei der Edelen, waar niet veel toeristen komen. Hier liggen de hooggeplaatste ambtenaren, hovelingen en aristocraten van het oude Egypte begraven.
In Luxor huur ik een auto voor een paar uur. Tot mijn verbazing stopt de chauffeur ineens in een dorp met slechts een paar huizen. Tussen de huizen scharrelen geiten en kippen. Een boerenfamilie bakt broden, en een lieve dame nodigt me uit voor de thee. En dan komt er iemand met een sleutel van de graven.
De Valley of the Nobles overtreffen al mijn stoutste verwachtingen. Ik zie sierlijke graven met prachtige muurschilderingen. Deze kleurrijke kunstwerken vertellen verhalen over het dagelijks leven, de religie en de glorieuze triomfen van de adellijke elite.
Schildering tombe van Userhet luxor
Tombe van Userhet
Ik start bij de tombe van Userhet, deze eeuwenoude tombe met levendige kleuren is een van de mooiste bezienswaardigheden van Thebe. Ik bewonder gedetailleerde afbeeldingen van boerderijen, jachtpartijen, banketten en religieuze ceremonies. Ik zie afbeeldingen van de overleden dame, zittend onder een vijgenboom in het gezelschap van vogels. En het mooiste: er is helemaal NIEMAND! Ik mag rustig rondkijken zonder me te hoeven haasten voor andere toeristen en voor een kleine fooi mag ik zelfs foto’s maken.
Tombe van Konsu
Vervolgens bezoek ik de Tombe van Konsu. In de tombe zijn prachtige schilderingen van de overleden profeet Konsu die op een draagbaar door priesters naar zijn graf gebracht wordt. Daarnaast zijn er afbeeldingen van zijn nabestaanden die bloemen en wierrook offeren en een lange boot die de doden naar de onderwereld vaart.
Bezienswaardigheden Luxor: schildering tombe van Konsu
Tombe van Benia
Als laatste breng ik een bezoek aan de tombe van Benia, een ondergrondse tombe die bestaat uit meerdere vertrekken. De vertrekken zijn leeg, maar ook hier geniet ik van prachtige reliëfs en schilderingen.
Na afloop is er weer thee in het dorp. Wat een heerlijke dag in een stukje authentiek Luxor.
Luxortempel
In het hart van Luxor ligt de Luxortempel. Deze tempel is minder uitgestrekt dan de Karnaktempel, maar ook deze tempel is zeker een bezoek waard. Ik besluit aan het eind van de middag naar de Luxortempel te gaan, in de hoop dat de grote mensenmassa dan aan het zwembad ligt of op een terrasje zit. Toch is het nog altijd druk bij deze populaire bezienswaardigheid in Luxor.
De Luxortempel in de avond
In de tempels in Luxor worden verschillende goden vereerd. In de Luxortempel vind je zelfs elementen van verschillende religies. Naast de Egyptische godenverering zijn hier ook tekeningen van christelijke veroveraars en een moskee. De tempel was ooit verbonden met de tempel van Karnak via een lange rij sfinxen, een deel van deze voorname verbindingsroute is in ere hersteld.
In de avond is de tempel mooi verlicht.
Excursies vanuit Luxor Egypte
Er zijn zo veel tempels en bezienswaardigheden in Luxor, dat ik me hier makkelijk een paar dagen kan vermaken zonder me een seconde te vervelen. Rondom Luxor zijn nog veel meer opgravingen te vinden. Hieronder vind je een aantal voorbeelden van leuke excursies in de omgeving van Luxor.
Varen over de Nijl
Nijlcruise over de Upper Nile
Een boottocht over de rivier de Nijl is een populaire activiteit in Egypte en een leuke manier om bezienswaardigheden langs de Nijl te verkennen. Er zijn veel verschillende soorten Nijlcruises, variërend van een korte boottocht van een paar uur in een traditionele houten boot tot een meerdaagse excursie in een luxe boot.
Ik kies voor een tweedaagse tocht van Aswan naar Luxor met een traditionele felucca. Onderweg bezoek ik en aantal oude tempels langs de Nijl. Deze boottocht is erg relaxed: terwijl ik geniet van de winterzon in december zie ik de verrassend groene landschappen langs de oevers van de Nijl langs de heenglijden.
Wanneer de avond valt maakt de schipper een vuurtje en maakt hij een heerlijk maaltijd. Ik geniet van een prachtige zonsondergang vanaf de kalme wateren van de Nijl. En dan is het tijd om te slapen onder de sterren op het dek van de houten boot.
Reis je met kerst naar Egypte? Het verschil tussen de temperaturen overdag en ’s nachts zijn behoorlijk groot, zeker als je slaapt in de woestijn. Ik doe ’s nachts al mijn kleren aan en zelfs dan is het nog een beetje koud. (Maar ik ben soms een koukleum.)
Bootjes langs de Nijl
Wanneer ik ’s ochtend mijn ogen open het is het nog een klein stukje reizen naar de oude stad Kom Ombo. Helaas neem ik na een dag zeilen op de Nijl afscheid van de schipper en de boot en ga ik met de bus verder.
Kom Ombo Egypte
In het hart van Egypte, aan de oevers van de majestueuze Nijl, ligt de oude stad Kom Ombo. Deze bezienswaardigheid ligt zo’n 45 kilometer ten noorden van Aswan en wordt vaak gecombineerd met een Nijl Cruise.
Kom Ombo voedt de verbeelding. Een van de meest opmerkelijke kenmerken van de oude stad Kom Ombo is de tempel die zijn naam draagt. De Kom Ombo tempel dateert uit de Ptolemaeïsche periode (tweede eeuw voor Christus) en is een van de best bewaarde tempels in Egypte. De tempel is gewijd aan de goden Sobek en Haroëris – het is uniek dat een tempel aan meerdere goden is gewijd.
Elke zijde van de Kom Ombo heeft zijn eigen ingang, zuilenhal, binnenplaats en heiligdommen. De vele zuilen zijn rijkelijk gedecoreerd met mooie muurtekeningen en hiërogliefen. Ik laveer tussen groepen toeristen en hun gidsen door en geniet van stukjes tempel met minder mensen. Wat is dit mooi!
Schatten uit het verleden
Kom Ombo is doordrenkt van geschiedenis en herbergt vele schatten uit het verleden. De tempel van Kom Ombo is hét hoogtepunt van de archeologische opgraving, maar er liggen ook andere historische overblijfselen. In het nabijgelegen museum van Kom Ombo ligt een verzameling artefacten die zijn opgegraven in de omgeving. Deze artefacten geven inzicht in het dagelijks leven, de religie en de geneeskunde van het oude Egypte. Daarnaast kun je de ruïnes van een oude stad verkennen.
De rit van Luxor naar Kom Ombo duurt ongeveer 3 uur.
Ingang van de tempel
De tempel van Edfu Egypte
Verder naar het noorden ligt de betoverende stad Edfu. Deze eeuwenoude stad is de thuisbasis van de Tempel van Horus.
De Tempel van Horus, ook bekend als de Edfu-tempel, is een van de meest indrukwekkende en complete tempels in Egypte. Deze prachtige Ptolemeïsche tempel is gebouwd tussen 237 en 57 voor Christus en is gewijd aan de valkgod Horus.
Bij het betreden van de tempel valt mijn oog op een imposante pylon, versierd met reliëfs die de overwinningen van Horus uitbeelden. Binnenin de tempel ligt een doolhof van zalen, gangen en waar de oude Egyptische religie tot leven komt. In een prachtige zuilenzaal en de heilige bootkapel zijn ooit ceremoniële boten bewaard.
Verderop liggen de resten van de tempel van de godheid Chnoem.
De reistijd van Luxor naar Edfu bedraagt 2,5 uur.
Zuilen bij de tempel van Edfu
Overnachten in Luxor
Luxor stad zelf is niet echt bijzonder, al is het leuk om na een dagje sight-seeing neer te strijken op een van de vele terrassen aan de Nijl of te winkelen op de kleurrijke bazaars.
Er veel verschillende plekken in Luxor om te overnachten, van knusse familiehotels tot de bekende internationale ketens. Gemiddeld zijn de accommodaties op de westelijke oever van de Nijl authentieker (en vaak wat goedkoper).
Luxe overnachten in Luxor
- Sofitel Winter Palace Luxor – mooi hotel in Victoriaanse stijl met heerlijk zwembad vlak bij het Luxor Museum
- Djorff Palace – luxe hotel op de Westbank met een voortreffelijk ontbijt. Het hotel verhuurt fietsen en kan helpen met het regelen van excursies
- Luxor Hillton Resort & Spa – heerlijke plek om tot rust te komen na een dag wandelen langs de bezienswaardigheden van Luxor
Goedkoop overnachten in Luxor
- Oasis hotel - budget overnachting in het centrum van Luxor
- Sweet hostel Luxor - gezellig hostel met slaapzalen
Fijne appartement voor een rondreis met kinderen
- Malkata House – appartement op de Westbank vlak bij de Medinet Habu-tempel. Het appartement biedt een gratis airport shuttle en het naastgelegen restaurant serveert vegetarische en vegan gerechten
- Villa Sunrise – leuke appartementen met eigen balkon
- Blue Nile House – appartement met 1 slaapkamer en een zwembad
Mooi muurschilderingen in de tombes
Reizen naar Luxor in Egypte
Een cruise over de Nijl is de leukste manier om naar Luxor te reizen. Maar boottochten over de Nijl zijn traag en duurder dan de bus of trein.
Internationale vluchten naar Luxor Egypte
Lange tijd had Transavia directe vluchten naar Luxor vanuit Amsterdam of Eindhoven. Helaas vliegt Transavia nu alleen nog maar van Parijs naar Luxor of van Amsterdam naar Hurghada.
Wil je vanuit Nederland naar Luxor vliegen? Dan moet je overstappen in Cairo.
Van Cairo naar Luxor
Er gaat een nachttrein van Cairo naar Luxor. Deze trein heeft comfortabele stoelen, met een beetje geluk pak je een paar uur slaap. Er gaan ook nachtbussen, deze doen er ongeveer net zo lang over (10 uur).
Egypt Air vliegt dagelijks vanuit Cairo naar Luxor.
Zonsondergang in Luxor
Van de Rode Zee naar Luxor
Het is maar 3,5 – 4 uur met de bus van de Rode Zee (Hurghada of Safaga) naar Luxor. Dat betekent dat je een duikvakantie in Egypte prima kunt combineren met Egyptische oudheden!
In deze blog vind je meer inspiratie voor leuke routes in Egypte.
Meer lezen?
- Je kan Luxor bezoeken als dagtrip vanuit Hurghada
- Miriam woont in Luxor en geeft tips op IkReis
- Rondreis door Egypte
- Piramides in Egypte bezoeken
